Như một con sông

  Tôi thường không đứng lâu trước những bãi bồi, bởi nhìn bãi bồi tôi buồn rất nhiều. Tôi không gắn bó với sông, không thực sự hiểu về sông sâu sắc. Nhưng với tôi, màu nước sông nào cũng có nỗi niềm riêng, lặng lờ đổi màu qua hai mùa lênh đênh và ráo cạn. Tôi thương những bãi bồi, nó như bồi đắp cho tôi thêm một bước nữa dưới chân, nghĩa là một cảm giác không mất mát. Nhưng, để có một bãi bồi ở bên này sông, thì da thịt đất bên kia phải oằn mình chạy theo nước, để cuối nguồn có một bãi bồi tốt tươi, hẳn đầu nguồn đã đau nhiều lắm. Và thế là, tôi nghĩ đến những phận người. Năm tháng qua đi, cũng cuốn đi và bồi đắp như sông thôi, có những niềm vui đầy đặn như bãi bồi, nhưng trước đó cũng đau thương tràn lấp.

Tôi thường ví phận người buồn như những phiến lá, cũng xanh, cũng úa, cũng về thiên thu. Nhưng giờ tôi nghĩ, phiến lá không buồn bằng sông đâu, sông dằng dặc và ủ ê nhiều nỗi niềm lắm. Một con sông có thể hiểu và mang theo nhiều phận lá, nhưng một chiếc lá chỉ có thể hiểu một khúc sông.

Thời điểm này, mọi dòng sông trên đất nước đang độ lênh đênh, tôi thấy nhớ bờ bãi da diết. Tôi thuộc về bờ bãi - điều mà trước khi khăn gói vào đời tôi khước từ như một nỗi ám ảnh. Thật ra, đôi lúc sống không phải để thấy mình phi thường, mà quên mất cách sống cho cái mình yêu thích hơn. Sống để bắt kịp nhịp đời vồn vã ngoài kia, đôi lúc quên mất cách sống bắt kịp con người mình. Rồi một ngày, vào một buổi chiều muộn chẳng hạn, chợt nhận ra mình khác xưa nhiều quá. Hôm qua như bên lở của con sông, nước cuốn phăng đi không thương tiếc. Hôm nay như bên bồi, đắp nên một phần đời cuồng quay, vội vã. Đôi lúc, tôi thích ngắm dòng người ồ ạt mỗi buổi chiều khi tan tầm, họ vội  về với nơi cần họ và họ cần. Tôi thấy họ như thủy triều của một con sông lên và xuống, sáng ra họ rời mái ấm bắt đầu công việc, chiều lại về với nơi yêu thương của họ. Chợt nhiên, tôi cảm được lâu lắm rồi mình không có cái cảm giác về với mái ấm mỗi buổi chiều, tôi như con nước đi lạc. Cứ về chiều, tôi thấy thương tôi lắm. Và thương những con người xa quê như tôi.

Tôi nghĩ đến ba má tôi, những người cả đời mang dáng hình thuộc về bờ bãi, khoai sắn, mưa nắng tháng năm… Ba tôi, quanh năm quanh quẩn ruộng vườn. Miệt đôi chân trên triền đê theo đàn bò, cỏ may khâu kín gấu quần. Khi lũ kiến đất còn mê mấy củ khoai dưới góc nhà bếp, thì trời còn nắng dữ, ba vẫn mồ hôi ướt áo ngoài đồng. Ba tôi lam lũ, đôi tay gầy gò, đôi chân bám phèn, nhấp rượu vào lại nói chuyện đời nghe đắng lòng mà chí lí đến muốn khóc. Má tôi, giữa một góc phố bon chen, đôi lúc vẫn hay: “Nhớ ruộng vườn, triền đê, cỏ cháy trên đồi quá!”, rồi thở dài nhìn năm tháng lướt thướt trôi mau. Ba má tôi cũng như sông thôi, như bên lở của dòng sông vậy – lở dần tuổi trẻ, phai dần mái đầu, cạn cùng sức lực. Duy chỉ để bồi cho chúng tôi khát vọng, mái đầu xanh. Mà, con nước của dòng sông nào dù yêu thương bờ nhiều vô tận thì rốt cuộc cũng về với biển. Đời người, cũng giống sông chỗ ấy, giống lắm. Khi tôi ngộ ra điều này, tôi muốn ôm lấy dòng sông của đời tôi mà giữ. Dù biết rằng cái gì cũng có quy luật, không gì là mãi mãi.

Nếu đứng ở một khúc nào đó của con sông, tôi sẽ trông về hai bên bồi và lở.

Cho một ngày nhiều suy nghĩ về sông!